Powrót na główną stronę

 

FLAGA STARGARDU

(uzasadnienie)


 

 

Uzasadnienie historyczno – heraldyczne flagi miejskiej Stargardu 

             Od wieków średnich chorągiew miejska używana była podczas miejskich uroczystości świeckich i religijnych. Miejskie barwy towarzyszyły wojskom miasta podczas ich wypraw wojennych[1]. Chorągwie miejskie wywieszano na ratuszu i budowlach militarnych miasta. Od XIX wieku barwy miejskie zaprzestały spełniać roli znaku militarnego. Stały się znakiem rozpoznawczym miasta i pozostały jednym z jego głównych, obok herbu, symbolu. Obecnie w województwie zachodniopomorskim swoją flagę miejską posiadają m. in. Szczecin, Koszalin, Goleniów, Choszczno, Świdwin, Połczyn Zdrój, Czaplinek. Natomiast w całej Rzeczpospolitej flagi miejskiej używa około trzystu miast.

Stargard, jako ośrodek o blisko ośmiuset letniej tradycji miejskiej posiada dziś herb, nawiązujący w swej wymowie do tradycji historycznej. Posiada również swojego patrona, którym jest św. Jan Chrzciciel. Nie posiada jednak obecnie flagi miejskiej, która jest nieodzownym atrybutem tak długoletnich tradycji miejskich, jakie Stargard bez wątpienia posiada.

Stargard miał zapewne już w średniowieczu swoją chorągiew miejską. Pierwowzorem miejskiej chorągwi Stargardu, jak i wielu innych miast hanzeatyckich, był czerwony gonfanon cesarski, który uległ modyfikacji na gonfanon czerwono-biało-czerwony. Taki właśnie element herbu Stargardu, utożsamiany z Hanzą, odnajdujemy na najstarszej z zachowanych pieczęci miasta pochodzącej z czternastego stulecia[2], a także pieczęci cechu sukienników stargardzkich, wykonanej również w tym okresie[3]. Z kolei na pieczęci stargardzkiej gildii żeglarzy ukazano galeon z pełnym ożaglowaniem i olinowaniem, gdzie nie zabrakło bandery Stargardu właśnie z trójbarwnym płatem i nieczytelnym, niestety, godłem pośrodku[4]. Trójbarwnej, czerwono-biało-czerwonej flagi z godłem w postaci rozbudowanego herbu Stargardu, na który składały się dwie tarcze ujęte w labry, hełm i pierścień (Brama Młyńska), używano oficjalnie jeszcze w okresie międzywojennym[5].

Obecnie proponowane projekty flagi miejskiej i banneru Stargardu w sposób zdecydowany nawiązują do historycznych barw grodu nad Iną. Na przedstawionych projektach występuje trzy lub więcej pasów poziomych, wypełnionych trzema barwami: czerwoną, białą i błękitną. Ukazane barwy niosą ze sobą silny wydźwięk symboliczny. Czerwień oznacza Ducha Świętego, krew Chrystusa i miłość. Czerwień to również odwaga, dzielność i poświęcenie, a cechami tymi można scharakteryzować dawnych stargardzian walczących o swoje prawa polityczne i gospodarcze w związku hanzeatyckim, a później już samodzielnie. Biały (srebrny) to czystość, wieczna chwała, niepokalaność, uczciwość. Barwa ta oznacza także lojalność, szczerość i pokorę przypisywaną stargardzianom wobec poszanowania dawnej władzy książąt pomorskich i wierną służbę dla rodzimej dynastii. Dziś może być odczytywana jako oddanie państwu polskiemu. Błękitny to Najświętsza Maria Panna, patronka głównego stargardzkiego kościoła miejskiego oraz patronka dawnego największego zrzeszenia kupieckiego – gildii żeglarzy. Barwa ta związana jest także z rzeką Iną oraz patronem miasta – św. Janem Chrzcicielem. Błękit to również prawda, wiara, wierność, stałość i niezawisłość.

Wszystkie trzy barwy nawiązują w sposób oczywisty do barw herbu miasta: czerwonego gryfa, błękitnej wstęgi rzeki Iny oraz białego (srebrnego) pola tarczy.

Naturalnym dopełnieniem flagi miejskiej i banneru Stargardu jest jego herb, który powinien być ułożony pośrodku o wysokości nie większej niż 7/10 szerokości płata.

Powstanie i zatwierdzenie flagi oraz bannera miejskiego Stargardu jest kolejnym świadectwem naszego silniejszego i bardziej dobitnego utożsamiania się z miastem. Używanie barw miejskich łączy obywateli miasta jako wspólnotę terytorialną. Flaga miejska byłaby również symbolem miasta rozpoznawalnym w kraju i za granicą. 

                                                                                                                  dr Marcin Majewski


 

[1] Stargard wystawiał w XVI wieku na żądanie księcia dwustu żołnierzy: R. Klempin, G. Kratz, Matrikeln und Verzeichnisse der pommerschen Ritterschaft vom XIV bis in das XIX Jahrhundert, Berlin 1863, s. 183.

[2] F. Boehmer, Geschichte der Stadt Stargard i. Pomm., 1. Bd.: Geschichte der Stadt im Mittelalter, Stargard i. Pomm. 1903, s. 318; M. Gumowski, Najstarsze pieczęcie miast polskich XIII i XIV wieku, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, R. 62, 1957, z. 2 [Toruń 1960], s. 206, tabl. XXXIII-414; A. Gut, Rozwój herbu Stargardu Szczecińskiego od XIII do końca XVIII wieku, „Przegląd Zachodniopomorski”, R. X (XXXIX), z. 4, 1995, s. 119.

[3] Archiwum Państwowe w Szczecinie, Akta Książąt Szczecińskich, II/1323, s. 961.

[4] Ibidem, s. 961.

[5] [M.] H[asen]j[aege]r, Das Stargarder Wappen, „Unser Pommerland“, 12. Jg., 1927, s. 517.

 

 
 

Powrót na główną stronę